Brunssum

Tijdens de raadsvergadering van 23 september kwam de centrumvisie en het bijbehorende uitvoeringsprogramma aan bod. Deze visie, wanneer deze uitgevoerd wordt, moet leiden tot een prettiger, groener centrum en verbeterde functies voor wonen, diensten en ontmoeten worden hierbij gerealiseerd. Tot de doelen behoort een nieuwe sfeer gericht op verjongen, verduurzamen en internationaliseren. Al met al is het ambitieus, en dat mag ook wel aangezien het originele centrumplan er al sinds 2008 ligt. Het onderstaande was daarbij de inbreng van de SP:

“Aan onze stem in dit dossier hebben heel wat overwegingen en bedenkingen de revue gepasseerd. Er is telkens gewikt en gewogen. Laat ik beginnen met de aankoop van de panden nog voordat de centrumvisie er lag. Sommigen noemen dit proactief, maar anderzijds had de raad hierin meer meegenomen kunnen worden en is er de indruk dat er maar wat gedaan wordt. Dit verdient misschien niet de schoonheidsprijs, maar gedane zaken nemen nu eenmaal geen keer.

Het volgende is dat de financiering, zoals wij het raadsvoorstel lezen, nog niet helemaal rond is en het bedrag is niet te min: 14.8 miljoen, weliswaar uitgesmeerd over een langere periode, maar toch. Daartegenover staat een goede reservepositie en, nog veel belangrijker, dat het centrum al 15-20 jaar aan leegloop onderhevig is door de hoge huren en het toegenomen online shoppen. Het centrum wordt er noch groener noch minder somber op en veel Brunssumers zien de verloedering met lede ogen aan. Hun klachten zijn niet verbazingwekkend, vooral ook omdat er al minstens twaalf jaar over gepraat wordt.

Voor ons als SP is het verder van belang dat er iets aan de krimp en vergrijzing wordt gedaan door jongeren aan te trekken, iets waarop deze visie ook inzet. Op de eerste plaats zijn woningen daarbij belangrijk: zowel sociale huurwoningen, maar ook middel-dure woningen voor jongeren, mensen met een laag inkomen en tweeverdieners met een gezin die allemaal vanwege de inkomensgrens tot de vrije huursector zijn veroordeeld. Ons is verzekerd dat woningen in alle prijsklassen in voldoende mate aanwezig zullen zijn, dus zijn we positief. Het leisure aspect vinden we echter ondermaats: die bioscoop en bowlingbaan zijn leuk, maar wat komt er verder nog om het centrum levendiger te maken? Ook zijn de invulling van de bios en de bowlingbaan niet duidelijk. Wanneer komt daar meer duidelijkheid over?

Verder kan er zeker meer gedaan worden om startende ondernemers en jongeren te trekken en daarover dienen we bij deze een motie in over een onderzoek naar een experiment met startups. Dit is níet hetzelfde als de stichting streetwise uit Heerlen die gemeentes ondersteunt met flankerend beleid, optimalisering  van retail structuurvisies en begeleiding van ondernemers. Deze motie gaat over het bieden van een locatie met een betaalbare huur voor startende ondernemers, dit omdat ondernemers onderuitgaan door huren die naar hun mening allang niet meer in verhouding staan tot hun omzetten. Door dit in eigen hand te houden, ben je niet afhankelijk van een derde partij en bepaal je zelf de hoogte van de huur. Zo maak je het een startende ondernemer makkelijk met een laagdrempelige instap. Het gaat dus nadrukkelijk niet over het begeleiden van ondernemers zoals bij streetwise. Iets soortgelijks als wat wij willen bestaat bovendien al: Carbon6, oftewel het oude CBS gebouw in Heerlen.

Terug naar het centrumplan: dat is er in 2008 is gekomen en ligt achter. Deze visie is een herijking, zij het met mitsen en maren zoals ik net heb benoemd. Met de zorg van de Brunssumer in het achterhoofd en hun wens tot verandering, lijkt het de SP onwenselijk dat het dossier centrum nóg langer blijft liggen tot in een volgende raadsperiode.”

De SP heeft dus ook een motie ingebracht om een onderzoek in te laten stellen naar het aankopen dan wel huren van een pand om startende ondernemers onderdak te bieden tegen een betaalbare huur, zoals gebeurd in het oude CBS gebouw van Heerlen. Tot wel driekwart van de startende ondernemers gaan in de eerste drie tot vijf jaar op de fles, en vooral cruciaal is het éérste jaar. Om het centrum levendiger te maken en mensen mogelijkheden tot consumeren en werken te bieden, is het trekken van innovatieve en creatieve ondernemers een belangrijke ontwikkeling.

Wethouder De Rijck vond onze motie sympathiek, maar zag ons idee helaas toch niet zo zitten. Het zou staatssteun zijn en dat zou niet mogen, maar dit is volgens ons een grijs gebied en is uitzoeken wat de juridische mogelijkheden zijn toch het minste wat de gemeente kan doen. Echter, zoiets zou al bestaan in de vorm van de Werktuin aan de Rumpenerstraat. De huren voor ondernemers zouden daar schappelijk zijn, maar echt weten kan ook de wethouder niet, want het is een privéinitiatief.

De wethouder zegde wel toe de samenwerking met de Stichting Streetwise, die ondernemers begeleidt en gemeentes ondersteunt, te intensiveren. Dit zou tot lagere huren of ingroeihuren kunnen leiden, al zijn wij als SP sceptisch dat Streetwise dit voor elkaar kan krijgen. Ook zullen de panden die de gemeente heeft gekocht i.v.m. de centrumvisie ingezet worden om startups onderdak te bieden, hoewel dat in onze ogen geen structurele maar tijdelijke oplossing is. Om de wethouder de kans te geven zijn beloftes waar te maken, is de motie niet in stemming gebracht. Ons is beloofd dat wij in januari meer zullen horen en belofte maakt schuld, dus onze motie kan nog een staartje krijgen in het nieuwe jaar.

Hieronder de volledige tekst van de motie:

Motie experiment startups in het kader van de centrumvisie

Constaterende dat:

• De jeugd wegtrekt uit Brunssum c.q. zich niet hier (in het centrum of elders) vestigt;
• Ondernemers in het centrum failliet gaan of wegtrekken, met leegstand tot gevolg;
• Er hierdoor nóg minder gewinkeld en gewerkt kan worden in het centrum;
• De eigenaren van de winkelpanden vasthouden aan onrealistisch hoge huren voor een stad van het formaat van Brunssum in een krimpregio;
• 65-75% van alle startende ondernemers binnen 3-5 jaar failliet gaat en het eerste jaar cruciaal is;[1]
• Dat ondernemers dit deels wijten aan huurprijzen die al lang niet meer in verhouding staan tot hun omzetten;[2]

Overwegende dat:

• De aanwezigheid van succesvolle, innovatieve ondernemingen het centrum kan verlevendigen;
• Dat meer ondernemingen consumenten meer keus en werkzoekenden meer kansen op betalend werk bieden;
• Dit invulling kan geven aan de component leisure;

Verzoekt het college:

• De mogelijkheden te onderzoeken om een geschikt pand aan te houden c.q. te verwerven waarvan de gemeente eigenaar dan wel hoofdhuurder is waarin meerdere startups verblijven zodat de huren betaalbaar blijven naar het model van het oude CBS gebouw in Heerlen;
• De resultaten van dit onderzoek en eventuele hieraan gekoppelde vervolgacties met de raad te delen;
• Hier uiterlijk in het eerste kwartaal van 2021 duidelijkheid over te verschaffen.

Namens de fractie, Tom Lurken en Katinka Coenen.

Brunssum, 22 september 2020