Brunssum

Betoog van fractievoorzitter Katinka Coenen

Begrotingsbehandeling 2019

Beste inwoners van Brunssum, raadsleden, collegeleden en voorzitter,

Het zijn verwarrende tijden in ons land. Nederland wordt als maar rijker maar ziekenhuizen gaan van de ene op de andere dag failliet. Een heel rijk land maar de BTW op belangrijke levensbehoeften gaat binnenkort omhoog, veel van onze ouderen hebben te maken met steeds lagere pensioenen en nog steeds groeien veel kinderen op in armoede in dit rijke land.

Ook in Brunssum zijn het rare tijden. Plotseling zit de Brunssumse gemeenteraad, met hulp van het rijk,  midden in een soort opvoedcursus om zich beter ‘met elkaar te verstaan’ zoals wij dat op z’n Limburgs zeggen.

Eerst even over de begroting. Er staan een aantal ideeën in dat ons positief stemt: over inspraak van burgers bij armoedebeleid, over schuldhulpverlening, laaggeletterdheid, een tienerschool, zwemonderwijs. Helaas blijven veel van deze ideeën slechts ideeën. Er lijkt nog niets in gang gezet.

Dat is ook het geval bij een aantal andere zaken. Of we het nu hebben over de zaterdagmarkt, het centrumplan, het Rombouts, het Damoclesbeleid, Project Gelijke Kansen, noem maar op: veel ideeën maar het blijft nog volstrekt onduidelijk wat er met die ideeën gaat gebeuren.

Nu begrijpen wij aan de ene kant best dat het college daar even de tijd voor nodig heeft om deze ambities te verwezenlijken. Maar nog helemaal niets? Het kan toch niet zo zijn dat dit het college wordt van veel woorden maar weinig daden?

We willen ervoor waken dat deze plannen steeds maar weer vooruit geschoven worden of zoals dat onlangs het geval was bij de behandeling van de visie Masterplan Sociaal Domein. Een mooie visie, het mocht ook wat kosten met een extern bureau, maar met een mooie  visie krijgen onze inwoners nog geen goede zorg.  Zoals we toen al aangaven, zeggen we nu opnieuw: zonder een concreet uitvoeringsplan worden de burgers niet verzorgd en schieten zij er niets mee op.

De huidige coalitie lijkt in plaats,  van het roer van Brunssum stevig  in handen te nemen en de koers aan te geven, zich steeds maar te willen verschuilen achter de brede rug van de Raad. Zo wordt steeds gezegd als raadsleden vragen wat de mooie woorden nu opleveren voor de burgers: “de Raad is aan zet” en: “de raad beslist”. Het klopt dat de gemeenteraad beslist maar het is het College dat met voorstellen moet komen.

Het college wil hier mee blijkbaar de schijn wekken dat dit democratisch zou zijn. Maar zo werkt het natuurlijk niet. De raad geeft de kaders aan; het college is het dagelijks bestuur, doet voorstellen aan de raad, de raad beslist en controleert. Nu lijkt het er steeds op dat het college de raad op alle stoelen wil: die van het algemeen bestuur en van het dagelijkse bestuur. Op die manier moeten we het college uit de droom helpen: Als het college werkelijk wil dat de raad op haar stoel gaat zitten moeten we definitief van plek veranderen.

De coalitie creëert door deze  handelswijze bij de SP in ieder geval het beeld dat het hen ontbreekt aan durf om knopen door te hakken en zelf besluiten te nemen. Dat geldt ook voor het centrumplan: het is nu alweer een half jaar geleden dat bekend werd dat dit opnieuw onderzocht zou worden. Vervolgens is er een bureau ingeschakeld om te onderzoeken wat de behoeftes zijn maar dat is inmiddels ook al weer 2 maanden geleden afgerond. Inmiddels is het aangekondigd dat de centrumvisie er binnenkort aankomt. Wij zeggen het dan maar alvast: kom dan aub niet weer alleen met een visie maar met een concreet uitvoeringsvoorstel, anders schieten we er nog niets mee op. 

Dezelfde zorg hebben we over ons armoedebeleid. Het staat buiten kijf dat de SP het ontwikkelen van een beter armoedebeleid altijd zal aanmoedigen. Armoede in ons rijke land is een grote schande. Maar als wij dan vragen stellen op welke wijze dit wordt vormgegeven, krijgen wij wel een heel vaag antwoord. Namelijk, dat het wordt ingegeven door externe factoren zoals door burgers, door samenwerkingspartners of - en daar gaan we weer - door de gemeenteraad. 

Maar wil het college zelf hier nu wat aan doen? En wat is nu het plan?  Waar ligt uw prioriteit? En waar wordt het extra bedrag van 20.000 euro aan besteed? Wordt dat dan weer uitgegeven aan een of ander onderzoeksbureau? Ga nu eens aan de slag met die ontwikkeling: er is een uitstekend ambtelijk apparaat dat in staat moet zijn om een beter beleid te ontwikkelen. En laten we dan die 20.000 euro gebruiken als extra investering in het armoedebeleid ipv aan het uitgeven voor onderzoek. Want laten we eerlijk zijn, wat is nou €20.000,- helemaal? Als we er twee keer over praten is het al op.

Vorig jaar hebben wij een voorstel gedaan om onderzoek te doen naar het verhogen van de inkomensgrens voor armoederegelingen. De SP is ervan overtuigd dat er op die manier een hoger bereik voor de minima gerealiseerd kan worden en de armoedeval  hiermee voor een groter deel van de minima wordt voorkomen. Het college dacht dit op een andere manier op te kunnen lossen. De SP wil graag weten of dat doel is bereikt? ( Motie).

Het abonnementstarief eigen bijdrage  WMO zorgt er voor dat iedereen , ongeacht het inkomen, per 2019, evenveel eigen bijdrage zal gaan betalen. De SP stelt voor om de eigen bijdrage helemaal af te schaffen aangezien 80% van de mensen die gebruik maakt van de WMO een laag inkomen heeft en deze burgers juist steeds vaker afzien van een deel van de zorg of andere noodzakelijke voorzieningen omdat ze het niet meer kunnen betalen.(motie)

Het college is ook bereid om kritischer te kijken naar de uitvoering van het Damoclesbeleid, waarbij woningen voor een bepaalde periode worden gesloten bij het constateren van wietteelt. Met name als er kinderen bij betrokken zijn wil men soepeler optreden. Ook dit juicht de SP toe. Wij willen ervoor waarschuwen dat de gemeente daarbij wel rekening dient te houden met het beleid van de woningbouwvereniging; in de praktijk blijkt dat deze uiteindelijk de doorslag geven of een gezin wel of niet in een woning kunnen blijven. Onze vraag: houdt u hier rekening mee en bent u in gesprek met Weller mbt deze aanpak?

De gemeente is geconfronteerd met aanzienlijke bezuinigingen vanuit het Rijk op de zorgtaken. Sinds vorige week is bekend dat Brunssum 1,9 miljoen euro zal ontvangen vanuit de zogeheten stroppenpot ter compensatie van de tekorten. Dat is heel mooi maar helaas is het slechts eenmalig. De komende 3 jaren moeten we dan ook blijven putten uit de reserves om de tekorten aan te vullen. De prognose is dat er meer geld vanuit het Rijk zal komen en er meer uitstroom is vanuit de Participatie en dat de daling van de kosten voor de Jeugd en WMO lager zal worden.

In de behandeling over het Masterplan Sociaal Domein en ook in deze begroting staat dat men op zoek is naar slimmere oplossingen om de zorg in te kopen. De SP heeft er natuurlijk geen moeite mee dat er efficiënter wordt omgegaan met de zorgkosten. Maar we willen er wel voor waken dat er niet wordt bezuinigd op de echte zorg die  de mensen nodig hebben. Helaas horen we nu al regelmatig dat er burgers minder minuten krijgen toebedeeld op de huishoudelijke zorg dan voorheen. En dat het heel lang duurt voordat er een beslissing wordt genomen waardoor de wachttijd lang is. Deze burgers krijgen daardoor hun huishouden niet op orde. Zijn dit niet toch stiekem al bezuinigingen waar op vooruitgelopen wordt?

In de vorige raadsvergadering hebben we gezegd dat we het college graag aan zijn belofte willen houden dat de burger in nood geholpen moet worden en dat niemand tekort zal worden gedaan. Maar hoe kunnen wij dit controleren als wij geen cijfers voor handen hebben? Wij willen die dus graag hebben.

Opvallend is dat er aanzienlijk wordt verdiend op de hondenbelasting: 310.000 euro voor 2019 en dat er vervolgens maar 52.000 euro wordt uitgegeven aan de bestrijding van de vervuiling door honden. De SP is van mening dat een verschil van 258.000 euro tussen wat de gemeente eraan verdiend en de inspanning die men ervoor levert wel heel groot is en bovendien oneerlijk is voor de hondenbezitters. De besteding en de inkomsten zouden in ieder geval gelijk moet zijn. (motie)

Ik kom nog even terug op het zogeheten professionaleringstraject voor de hele Raad om tot een verbetering van de verhoudingen te komen. Vanuit het Rijk is er 80.000 euro beschikbaar gesteld om met behulp van allerlei professionals dit traject in gang te zetten. Een bom duiten.

Eerlijk gezegd heeft de SP zich nooit aangesproken gevoeld om aan dit traject mee te doen; wij zijn immers nooit onderdeel geweest van de vetes die er speelden.

Wij hebben de politiek altijd op de inhoud benaderd en niet op de persoon. Dat  zullen we ook blijven doen. En wij zijn ons er zeer van bewust dat sommige raadsleden deze opvoedcursus hard nodig hebben. Wij vragen ons echter af of zij zullen veranderen nav deze cursus. Wij vrezen van niet vooral als de posities en de rollen van raadsleden weer zullen veranderen nav de verkiezingen. Wij waarderen de goede intenties van de nieuwe raadsleden en de professionals. Maar eerlijk gezegd vindt de SP het zonde van de tijd en van het geld. Wij voelen ons er ook niet op onze plaats. Wij hadden de tijd en het geld liever geïnvesteerd in de burgers ipv in de gemeenteraad.

Namens de SP, fractievoorzitter Katinka Coenen.

Overgenomen moties begrotingsbehandeling 2019:

Het college het advies van de SP om te onderzoeken of de besteding en inkomsten van de hondenbelasting gelijk getrokken kan worden (vanaf 2020 )overgenomen.

Ook heeft het college toegezegd om te laten onderzoeken welke financiële consequenties het heeft om de eigen bijdrage mbt begeleiding en dagbesteding in Brunssum af te schaffen.

Onze motie om van Brunssum een kinderpardongemeente te maken heeft het helaas niet gehaald.